پسابها بر حسب منبع تولید آنها به سه دسته کلی زیر تقسیم میشوند :

پسابهای بهداشتی که منبع انسانی یا حیوانی دارند و در اقامتگاههای انسانی و حیوانی ، رستورانها ، هتلها ، مراکز خرید و تفریحی و نظایر آن تولید می شوند.

پسابهای تولیدی و صنعتی که منبع تولید آنها عمدتا کارخانه ها و واحدهای صنعتی است. این پسابها با فاضلاب بهداشتی متفاوت بوده و عمدتا بسیار غلیظ و دارای آلاینده می باشند و از بین بردن آنها به مراتب مشکل تر از پسابهای بهداشتی است.

پساب ناشی از شستشوی محوطه ها با جریانهای سیلابی و آب باران که اگرچه در دقایق اول فضولات حیوانی و روغن و گریس و آلاینده های دیگر را همراه دارند ولی بطور کلی مشکل عمده ای از نظر کیفی ایجاد نمی کنند و لذا در بررسی روشهای تصفیه فاضلاب عمدتا پسابهای بهداشتی و صنعتی مورد توجه قرار می گیرند.

پسابهای بهداشتی با 4 مشخصه اصلی  زیر شناخته میشوند:

• مواد آلی موجود در پساب
• ازت و فسفر موجود در پساب
• ذرات معلق همراه فاضلاب
• وجود کلیفرمهای گوارشی

در مورد پسابهای بهداشتی با توجه به اینکه این پسابها ویژگیهای تقریبا مشابهی دارند، روش متداول برای تصفیه پساب  نیز در مجموع یکسان است و تفاوت جزیی در روش تصفیه، تابع محدودیتها و نیز امکانات و قوانین زیست محیطی خاص هر کشور و منطقه است. لذا صرف نظر از این تفاوتها تصفیه پساب بهداشتی که عمدتا با روشهای هوازی انجام میشود شامل مراحل اصلی زیر است:

• بخش پیش تصفیه که در این قسمت آلاینده های سخت ، درشت و غیر قابل تصفیه بیولوژلک نظیر پلاستیک و قطعات چوب که میتواند منجر به گرفتگی پمپها و اسکیمرها شود از پساب جدا می شوند. این مورد با استفاده از سیستمهای آشغالگیر ، دانه گیر و چربی گیر انجام می شود.
• بخش تصفیه اولیه که عمدتا ته نشینی اولیه پساب را شامل می شود. در این واحد بخشی از ذرات معلق قابل ته نشینی پساب جدا شده و به واحدهای هضم لجن منتقل می شود و بخشی از روغن و چربی پساب هم از سطح ته نشین کننده جمع آوری می شود که در نتیجه ضمن کاهش ذرات معلق پساب بار آلودگی بیولوژیک ورودی به مراحل بعد نیز کاهش می یابد
• بخش تصفیه ثانویه به منظور حذف آلودگیهای بیولوژیک پساب مطرح و اجرا می شود که در مورد پسابهای بهداشتی عمدتا از روشهای هوازی استفاده می شود، این روشها خود به دو گروه کلی رشد معلق (suspended growth) و رشد چسبیده یا (attached growth) تقسیم می شود که در هردو حالت و مستقل از جزییات هر روش باکتریهای هوازی کار تصفیه و تبدیل  مواد آلی موجود در پساب به توده قابل ته نشینی غیر فعال را انجام می دهند. خروجی واحد تصفیه هوازی به ته نشین کننده ثانویه منتقل می شود که در این بخش لجن بیولوژیک ته نشین شده و سر ریز کلاریفایر که محلول حاوی مقادیر جزیی مواد آلی و ذرات معلق است وارد مرحله تصفیه نهایی می شود.
• بخش تصفیه نهایی به منظور بهبود کیفیت پساب قبل از تخلیه به منابع پذیرنده از جمله دریا ، رودخانه ، آبهای سطحی ، زمینهای کشاورزی و غیره احداث می شود که می تواند شامل مراحل فیلتراسیون ، حذف مواد مغذی و بویژه حذف آلاینده های میکروبی باشد.

تجهیزات و سازه های اصلی یک واحد تصفیه بهداشتی عبارتند از

• آشغالگیرهای درشت و ریز
• ایستگاه پمپاژ و تجهیزات مربوطه
• ته نشین کننده های اولیه و ثانویه همراه با تجهیزات کفاب روب و لجن روب
• سیستمهای تصفیه بیولوژیک
• تاسیسات هضم لجن
• فیلترهای شنی
• پکیجهای تزریق
• تاسیسات و تجهیزات برقی
• سیستمهای کنترلی

شرکت آبسان پالایش قابلیت طراحی و اجرای تصفیه خانه های بهداشتی و ساخت سازه ها و تجهیزات مذکور در فوق دارا بوده و این واحدها را در ابعاد مختلف طراحی و اجرا کرده است.

در مورد تصفیه پسابهای صنعتی بطوری که ذکر شد با توجه به گستردگی و تنوع صنایع مختلف و در نتیجه تفاوتهای کمی و کیفی فراوان در پساب این صنایع،  انتخاب روش تصفیه در هر واحد نیازمند بررسی دقیق شرایط و مشخصات پساب تولیدی و نیز کیفیت پساب تصفیه شده مورد نیاز می باشد. ولی بطور کلی در مورد پسابهای صنعتی با BOD , COD نسبتا پایین روشهای هوازی بسیار مناسب و دارای راندمان مطلوب می باشند و در مورد پسابهایی با بار آلودگی بالا ابتدا یک مرحله تصفیه بیولوژیک بیهوازی در نظر گرفته می شود که طی این مرحله بخش عمده بار آلودگی پساب حذف شده و پسابی با قابلیت تغذیه به واحدهای تصفیه هوازی بدست می آید و سپس طی فرایند تصفیه هوازی تصفیه بیولوژیک تا حد قابل قبول از نظر محیط زیست و یا استفاده مجدد از پساب تصفیه شده در واحد تولیدی انجام می شود.

بطوری که ذکر شد طراحی تصفیه خانه های پساب صنعتی با توجه به مشخصات کمی و کیفی پساب انجام م یشود از جمله در مورد پساب واحدهای نفتی و پالایشگاهی و نیز پساب تولیدی صنایع فولاد و ریخته گری که میزان روغن و چربی پساب بالا است پس از متعادل سازی پساب عمدتا تاسیسات حذف روغن آزاد و امولسیون و همچنین جداسازی ذرات معلق قابل ته نشینی در نظر گرفته میشود  و پس از این مرحله در صورت لزوم تصفیه بیولوژیک انجام شده  و پساب پیش تصفیه شده وارد مراحل تصفبه تکمیلی می شود.

ضمنا در صورتی که حذف آلاینده های خاص از پساب مد نظر باشد در نظر گرفتن سیستمهای لازم مدنظر قرار می گیرد بعنوان مثال در نظر گرفتن فیلترهایی با مدیای مناسب حذف آهن و منگنز زیاد از پساب  روشی متداول می باشد و همچنین روشهای ترسیب شیمیایی برای حذف فلزات سنگین از پساب یک روش معمول است.

فرایند تصفیه تکمیلی اگر با هدف تولید پساب قابل تخلیه به منابع پذیرنده در محیط زیست انجام شود عمدتا شامل فیلتراسیون با فیلترهای تک بستره یا چند بستره می شود ولی اگر هدف از تصفیه ، استفاده مجدد از پساب تصفیه شده در واحد تولیدی باشد تصفیه فیزیکی کاملتر و با استفاده از فیلترهای خود شوینده ، فیلترهای میکرونی و روشهای اولترافیلتراسیون انجام می شود.

پس از تصفیه فیزیکی و با توجه به کیفیت شیمیایی مورد نیاز برای خروجی تصفیه خانه میتوان تصفیه نهایی را با روشهای مختلف تصفیه آب از جمله اسمز معکوس و فرایندهای رزینی تبادل یون  انجام داد.

نهایتا تاسیسات هضم و خشک کردن لجن نیز یکی از بخشهای مهم تصفیه پساب صنعتی می باشد.

مستقل از  شرایط پساب صنعتی و لزوم در نظر گرفتن تمهیدات ویژه و مراحل خاص تصفیه،  مراحل کلی و تجهیزات اصلی تصفیه پساب صنعتی بویژه جهت بازیافت و استفاه مجدد از پساب عبارتند از:

• آشغالگیرهای درشت و ریز
• مخازن متعادل سازی و تجهیزات مربوطه
• ایسنگاه پمپاژ و تاسیسات لازم
• سیستمهای ته نشینی و حذف چربی آزاد
• تاسیسات حذف چربی امولسیون
• سیستمهای تصفیه بیولوژیک در موارد پسابهایی با BOD , COD بالا
• تاسیسات جداسازی و هضم لجن
• فیلترهای شنی ، میکرونی ، خود شوینده
• تجهیزات اولترافیلتراسیون
• سیستمهای تصفیه یونی اسمز معکوس و رزینی
• پکیجهای تزریق مواد شیمیایی
• سیستمهای لجن خشک کن
• تجهیزات برق و ابزار دقیق
• سیستمهای کنترلی

مجموعه آبسان پالایش به پشتوانه کادری مجرب و متعهد و همچنین تجربیات متعدد در اجرای پروژه ها با ظرفیتهای مختلف آمادگی کافی در ارایه خدمات کامل دراین صنعت را دارا می باشد.